Trong các nhà máy, khu công nghiệp hoặc hệ thống sản xuất có sử dụng hóa chất, dung dịch, chất lỏng, bơm hơi khí nén (hay còn gọi là bơm màng khí nén) ngày càng được lựa chọn nhờ khả năng hoạt động ổn định, an toàn và linh hoạt. Bài viết của chuyên gia Vimex dưới đây giúp bạn hiểu rõ bơm hơi khí nén là gì, cấu tạo, nguyên lý hoạt động, cùng ưu – nhược điểm và hướng dẫn lựa chọn, vận hành, bảo dưỡng hiệu quả.
Bơm hơi là gì?
“Bơm hơi” là khái niệm phổ biến chỉ các loại thiết bị sử dụng áp suất khí nén để tạo ra dòng khí hoặc chất lỏng di chuyển trong hệ thống. Tùy theo ứng dụng, bơm hơi có thể dùng để:
- Tạo áp suất khí phục vụ sản xuất (như máy nén khí),
- Hoặc dùng khí nén làm nguồn năng lượng để vận hành bơm chất lỏng, gọi là bơm hơi khí nén.
Do đó, trong môi trường công nghiệp, khi nhắc đến bơm hơi, người ta thường nói đến bơm màng khí nén – loại bơm dùng khí nén để đẩy chất lỏng qua màng bơm.
Hình minh hoạ bơm hơi
Bơm hơi khí nén là gì?
Bơm hơi khí nén (Air Operated Diaphragm Pump – AODD pump) là thiết bị sử dụng khí nén để tạo chuyển động qua lại của màng bơm, từ đó hút và đẩy chất lỏng ra ngoài.
Khác với bơm điện thông thường, bơm hơi khí nén không cần motor điện, mà hoạt động hoàn toàn nhờ nguồn khí nén (air compressor). Chính vì thế, bơm đặc biệt an toàn trong môi trường dễ cháy nổ, chứa dung môi hoặc hóa chất độc hại.
Bơm hơi khí nén
Bơm hơi khí nén là tên gọi khác của bơm màng khí nén
Trong thực tế, “bơm hơi khí nén”, “bơm khí nén”, “bơm màng khí nén”, hay “bơm hơi đôi” đều là những tên gọi khác nhau cho cùng một loại thiết bị – bơm màng khí nén.
Loại bơm này có 2 màng (hoặc 1 màng) di chuyển nhờ áp lực khí nén luân phiên, tạo ra quá trình hút và đẩy chất lỏng.
Vì hoạt động bằng “hơi khí nén” nên trong ngành, nhiều kỹ thuật viên gọi tắt là bơm hơi khí nén, tuy nhiên đúng tên kỹ thuật là Air Operated Double Diaphragm Pump (AODD Pump) – bơm màng khí nén đôi.
Bơm màng khí nén
Cấu tạo của bơm hơi khí nén
Một bộ bơm hơi khí nén tiêu chuẩn gồm các bộ phận chính:
- Thân bơm: Thường bằng nhôm, gang, inox, nhựa PP hoặc PVDF tùy môi trường làm việc.
- Màng bơm: Bằng cao su NBR, EPDM, PTFE (Teflon), chịu mài mòn và hóa chất.
- Van khí (Air Valve): Điều phối luồng khí nén sang hai bên màng.
- Cụm van bi – ghế van: Giúp hút – xả chất lỏng theo một chiều.
- Đường khí vào (Air Inlet): Kết nối với nguồn khí nén (áp suất 4–8 bar).
- Đường hút và xả chất lỏng: Kết nối với hệ thống đường ống hoặc bồn chứa.
- Ngoài ra còn có ống giảm thanh, đế bơm, bộ chia khí
Cấu tạo đơn giản nhưng chắc chắn, cho phép bơm hoạt động ổn định ngay cả khi hút chất đặc, sệt, chứa hạt rắn.
Tham khảo: Tìm hiểu chi tiết cấu tạo máy bơm màng khí nén
Nguyên lý hoạt động của bơm hơi khí nén
Bơm hoạt động dựa trên chu trình cấp – xả khí nén luân phiên:
- Khi khí nén được cấp vào buồng bên trái, màng trái bị đẩy sang phải → hút chất lỏng vào buồng phải.
- Khi van khí đảo chiều, khí nén vào buồng phải → màng phải đẩy sang trái → đẩy chất lỏng ra ngoài.
Quá trình diễn ra liên tục, tạo thành chu trình hút – đẩy ổn định mà không cần động cơ điện.
Máy Bơm Màng Khí Nén Hoạt Động Như Thế Nào?
Đặc điểm nổi bật của bơm hơi khí nén
- Không cần điện – an toàn tuyệt đối trong môi trường cháy nổ.
- Tự hút mạnh (có thể tự hút chất lỏng từ độ sâu 5–7 m).
- Có thể chạy khô mà không sinh nhiệt
- Dễ điều chỉnh lưu lượng bằng cách thay đổi áp suất khí.
- Bơm được nhiều loại chất lỏng: nước, hóa chất, sơn, dung môi, bùn, dầu, keo, thực phẩm.
- Vận hành linh hoạt, có thể lắp di động hoặc cố định.
Bơm màng khí nén Sandpiper sẵn hàng chính hãng tại Vimex
Ứng dụng của bơm hơi khí nén
Bơm hơi khí nén được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực:
- Ngành hóa chất: bơm axit, kiềm, dung môi, hóa chất tẩy rửa.
- Ngành sơn – mực in: bơm sơn, mực, keo dính.
- Ngành thực phẩm: bơm nước sốt, dầu ăn, siro, kem đặc.
- Xử lý nước thải: bơm bùn, chất thải đặc.
- Ngành dược – mỹ phẩm: bơm dung dịch, kem, gel, nguyên liệu tinh khiết.
- Khai khoáng, luyện kim: bơm bùn, bơm nước nhiễm hóa chất.
Tại Việt Nam, Công ty TNHH Vimex đang cung cấp các dòng bơm màng khí nén HY, bơm GODO, Sandpiper, Marathon, Husky, Wilden… với chất lượng cao, xuất xứ rõ ràng, đáp ứng đa dạng ứng dụng công nghiệp.
Ưu điểm và nhược điểm của bơm hơi khí nén
Ưu điểm:
- An toàn, không dùng điện.
- Cấu tạo đơn giản, ít hư hỏng.
- Bơm được cả chất lỏng, sệt, chứa hạt.
- Dễ tháo lắp, vệ sinh, bảo trì.
- Tự ngừng khi xả kín (chống quá áp tự nhiên).
Nhược điểm:
- Cần nguồn khí nén ổn định.
- Tiếng ồn lớn hơn bơm điện, cần sử dụng bộ giảm thanh
- Lưu lượng và áp lực phụ thuộc vào áp suất khí nén.
Tham khảo: Ưu nhược điểm của máy bơm màng
Hướng dẫn lựa chọn bơm hơi khí nén
Khi chọn bơm, cần xác định các thông số kỹ thuật:
- Lưu lượng cần bơm (L/min hoặc m³/h).
- Áp suất hệ thống (bar).
- Tính chất chất lỏng: độ nhớt, ăn mòn, có hạt rắn hay không.
- Vật liệu bơm phù hợp:
- PP/PVDF cho hóa chất, axit.
- Inox cho thực phẩm.
- Nhôm cho nước, dung môi nhẹ.
- Nguồn khí nén: đảm bảo áp suất 4–8 bar, đủ lưu lượng cung cấp.
Gợi ý: Khách hàng nên tham khảo các dòng bơm hơi khí nén chính hãng do Vimex phân phối để được tư vấn đúng ứng dụng, tiết kiệm chi phí và đảm bảo độ bền cao.
Lựa chọn máy bơm màng khí nén phù hợp với nhu cầu
Hướng dẫn sử dụng và vận hành bơm hơi khí nén
- Kiểm tra nguồn khí nén trước khi khởi động (áp suất ổn định, có bộ lọc khí).
- Đảm bảo van hút và xả thông suốt, không nghẹt.
- Khi vận hành, mở khí nén từ từ để tránh xung áp.
- Không chặn đầu xả khi bơm đang chạy.
- Khi ngừng sử dụng, xả hết khí trong bơm và vệ sinh sạch.
Bảo trì, bảo dưỡng và vệ sinh
- Định kỳ 3–6 tháng: kiểm tra màng bơm, van bi, phốt, gioăng.
- Vệ sinh: xả rửa bằng nước sạch hoặc dung môi trung tính sau khi bơm hóa chất.
- Thay thế màng bơm: khi thấy giảm lưu lượng, tiếng kêu bất thường, hoặc rò khí.
- Kiểm tra đường khí: tránh nước và bụi lọt vào van khí.
Bơm hơi khí nén (bơm màng khí nén) là thiết bị quan trọng trong ngành công nghiệp hiện đại nhờ tính an toàn, linh hoạt, khả năng bơm đa dạng chất lỏng và dễ bảo dưỡng.
Với ưu thế vượt trội, đây là giải pháp lý tưởng cho các hệ thống bơm hóa chất, sơn, dung môi, thực phẩm, nước thải và môi trường.
Nếu bạn đang tìm bơm hơi khí nén chính hãng, nhập khẩu, có sẵn hàng, hãy liên hệ Công ty TNHH Vimex – nhà cung cấp thiết bị công nghiệp uy tín tại Việt Nam, phân phối các dòng bơm màng khí nén HY, bơm GODO, Sandpiper, Marathon, Husky, Wilden … với giá tốt, tư vấn kỹ thuật tận tâm và bảo hành chính hãng. Xin cảm ơn!
Bình luận